İzmir'in Menemen İlçesi İzmir İli merkezine uzaklığı 35 km'dir. Menemen, 27,4 derece boylam ve 38,35 derece enlemdedir. Doğusu Manisa İli, batısı Foça İlçesi ve Ege Denizi, Kuzeyi Aliağa İlçesi, Güneyi Çiğli İlçesi ile çevrilidir. Deniz seviyesinden yüksekliği ortalama 20 m dir. Yüzölçümü: 655 km2 (yaklaşık olarak) Not: Daha önce 665 km2 olan yüzölçümü Harmandalı Beldesinin 29 Mart 2009 Yerel Seçimlerinden sonra Çiğli İlçesine bağlanması ile yaklaşık olarak 10 km2 eksilmiştir.  İzmir ilçesi Menemen nüfusu 2016 yılı verilerine göre 163.565 kişidir. Bu nüfus, 83.431 erkek ve 80.134 kadından oluşmaktadır. Yüzde olarak ise: %51,01 erkek, %48,99 kadındır. 

İzmir Menemen Mahalleleri; 29 Ekim Mahallesi, 30Ağustos Mahallesi, 75.Yıl Cumhuriyet Mahallesi, 85.Yıl Cumhuriyet Mahallesi, 9Eylül Mahallesi, Ahıdır Mahallesi, Atatürk Mahallesi, Buruncuk Mahallesi, Camiikebir Mahallesi, Cumhuriyet Mahallesi, Çavuş Mahallesi, Değirmendere Mahallesi, Deri Serbest Bölgesi, Esatpaşa Mahallesi, Fatih Mahallesi, Gaybi Mahallesi, Gazi Mahallesi, Gazi Mustafa Kemal Mahallesi, Gölcük Mahallesi, Günerli Mahallesi, Irmak Mahallesi, İncirlipınar Mahallesi, İnönü Mahallesi, İsmetinönü Mahallesi, İstiklal Mahallesi, Kasımpaşa Mahallesi, Kazımpaşa Mahallesi, Kemal Atatürk Mahallesi, Kesik Mahallesi, Kır Mahallesi, Merkez Mahallesi, Mermerli Mahallesi, Musabey Mahallesi, Mustafa Kemal Atatürk Mahallesi, Seydinnasrullah Mahallesi, Süzbeyli Mahallesi, Tuzçullu Mahallesi, Tülbentli Mahallesi, Uğurmumcu Mahallesi, Ulus Mahallesi, Villakent Mahallesi, Yayla Mahallesi, Yeşilpınar Mahallesi, Yıldırım Mahallesi, Zafer Mahallesi, Zeytinlik Mahallesi'dir.

MENEMEN ADI NEREDEN GELİYOR?

Menemen isminin nereden geldiği ile ilgili olarak bu konuda kesin kanıt olmakla birlikte birtakım rivayetler ortaya atılmıştır. 

1-) Pers Krallığı sırasında övünmeyi seven Pers Kralına bu şehri kimin aldığı sorulduğunda "men,men" diye yanıt verir. Farsça'da "men", "ben" zamirinin karşılığıdır. Bu deyiş sonradan Menemen olur. 
2-) Bergama Kralı Eumen, şehre kendi adını vermiş, sonradan bu Menemen şekline dönüşmüştür. 
3-) Bizans egemenliği sırasında "maino-menau" adının verildiği, bu deyişin zamanla değişerek bugünkü şeklini alarak Menemen olmuştur.

MENEMEN TARİHİ

M.S. 395 yılında Roma İmparatorluğu ikiye bölününce, Menemen Doğu Roma İmparatorluğu'nda kalmıştır. M.S. 1084 yılında Selçukluların eline geçmiş, haçlı seferine rastlayan bu tarihlerde Menemen ve çevresi birkaç kez el değiştirmiş ve tahrip edilmiştir. Daha sonra Aydın Beyliği'ne bağlanan Menemen 1398 yılında Yıldırım Beyazıt tarafından Osmanlı ülkesine katılmıştır. 1402 yılında Yıldırım Beyazıt, Ankara Savaşında Timurlenk'e yenilince Timurlenk, Anadolu Beyliklerine bağımsızlıklarını geri vermiştir. 1425 yılında ll. Murat, Menemen'i kesin olarak Osmanlılara bağlamıştır.

23 Aralık 1930 da Derviş Mehmet ve arkadaşları tarafından irticai ayaklanma olmuş, Asteğmen Kubilay ve Hasan - Şevki isimlerinde iki bekçi şehit edilmiştir.

Menemen Nüfus Durumu
Nüfusa ait bilgilere Aydın Salnamesinde rastlamaktayız. 1895 tarihli salnameye göre Menemen'de 14.214 Müslüman, 5424 Rum, 295 Bulgar ve 254 Ermeni yaşamaktadır. 1901 tarihinde yine salnameye göre merkez ilçe nüfusu 6652, toplam nüfus 22.901.'dir. 
       
Halkın çoğunluğu yerli olup, Musabey, Çavuş, Maltepe ve Türkelli yerleşim alanlarına 1937 yılından Bulgaristan ve Yugoslavya'dan gelen vatandaşlar iskan olmuşlardır. 
       
Özellikle doğu illerinden ilçemize iş bulma ve çalışma amacıyla göç etmiş ve yerleşmiş aile vardır. Bu ailelerin dışında mevsimlik olarak çevre illerden tarım alanında çalışmak üzere çok sayıda işçi gelmekte ve sezon sonu memleketine dönmektedirler. Bunlar nüfus sayısına dahil edilmemiştir.

       
İlçemizde son yıllarda Toplu Konut yapımı artışı vardır. Özellikle toplu konutlaşma Ulukent, Seyrek, Koyundere, Asarlık'ta yapılması nedeniyle nüfusta artış olmuştur. 

29 Mart Yerel Seçimlerinden sonra Harmandalı (6.162 nüfuslu) Çiğli İlçesi'ne bağlanmıştır. Ayrıca Asarlık, Emiralem, Koyundere, Maltepe, Seyek, Türkelli Ulukent Beldelerii İlçe Merkez Belediyesine mahalle olarak bağlanmıştır. 

12.11.2010 tarihi itibariyle Ulukent Ahmet efendi Mahallesi Çiğli'ye Bağlanmıştır.
İlçe nüfusunun % 91'i ilçe merkezi ve merkeze bağlı yerleşim yerlerinde ve % 9'u köylerde yaşamaktadır.

MENEMEN COĞRAFYASI

Doğu ve Kuzeydoğuda Dumanlı Dağlar, Güney ve Güneydoğuda Yamanlar Dağı ile çevrilmiştir. Ancak eskiden tek parça olan hatla Gediz Nehrinin açtığı vadi ile birbirinden ayrılmıştır.Bu nehrin doldurduğu delta ve ova ziraata elverişli olup, deniz seviyesindeki yerlerde tuzlu bataklıklar bulunmaktadır. Ovanın batısında bulunan Taşlı Tepe, Değirmendere, Üçtepeler gibi yükseklikler alüvyal zemin üzerinde dik yamaçlarla birer ada gibi yükselmektedir.

AKARSU VE GÖLLERİ

Menemen' den geçen Gediz Nehri, ilçenin hayat damarıdır. Bu nehrin oluşturduğu delta, Batı Anadolu'nun en büyük deltasıdır. Menemen Ovası, aşağı Gediz havzasında olup, doğuda Yamanlar Dağı, batıda Foça dağlık yöresiyle çevrelenmiştir.

İKLİMİ

Menemen iklim etmenleri bakımından üniformdur. Akdeniz iklimi karakterini taşır, yazlar kurak ve sıcak, kışlar ılık ve yağışlıdır.Yıllık yağış ortalaması 616 mm, yıllık sıcaklık ortalaması 19 0C' dir. İklim özelliklerinden, ova topraklarının tümü derin yapıda ve genelde de orta-ağır bünyeli alüvyaldir. Menemen ovasını kat ederek Foça İlçesinin güneyinden denize dökülen Gediz Nehri üzerine kurulan Emiralem Regülatörü ve sulama şebekesi vasıtasıyla ova tamamen sulu tarım yapmaya elverişli saha haline gelmiştir. Yamanlar dağı üzerinde Karagöl Mevkiinde memba suyu niteliğinde birçok kaynak suyu bulunmaktadır.

İDARİ DURUM

      
1 Merkez belediyesi, 8 belde belediyesi ile 27 köy bulunmakta iken 5216 Sayılı Yerel Yönetim Yasası gereğince, 23.07.2004 tarihinden itibaren; Ayvacık, Bağcılar, Belen, Buruncuk, Çaltı, Çavuş, Doğa, Günerli, Haykıran, Kesik, Musabey, Süzbeyli, Telekler, Tuzçullu, Yahşelli ve Yanık olmak üzere toplam 16 köy mahalle kapsamına girmiş, 11 köyün ise köy tüzel kişiliği devam ettirilmiştir..

      
Köyler toplu bir yerleşim dokusuna sahiptirler. Genellikle birbirine yakın mesafelerde kurulmuştur. Ancak; Büyükşehir Belediye Meclisi'nin 13.06.2005 tarihli oturumunda alınan karara göre; Belen, Haykıran, Yanık, Doğa Köyleri, daha sonra Çaltı, Telekler, Bağcılar, Ayvacık ve Yahşelli Köyleri tekrar Köy Tüzel Kişiliğine kavuşmuş ve köy sayısı 20'ye çıkmıştır. 
      
Yine 29.03.2009 tarihinde yapılan Mahalli İdareler seçimlerinden sonra 7 Belde Belediye Başkanlıklarının (Asarlık ,Emiralem, Koyundere, Maltepe, Seyrek, Türkeli, Ulukent Belde Belediyeleri) tüzel kişilikleri kapanarak. İlçe belediyesine mahalle olarak bağlanmıştır. 
      
Harmandalı Beldesi; 22 Mayıs 2008 gün ve 26824 mükerrer sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan "5747 Sayılı Büyükşehir Belediyesi sınırları içerisinde İlçe Kurulması ve Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılması" hakkındaki yasaya istinaden; 
      
İlçemize bağlı Harmandalı Beldesi 29.03.2009 tarihinde yapılan Mahalli İdareler Seçimlerinden sonra ilçemize olan idari bağlılığı sona ererek, Çiğli İlçesine bağlanmıştır. 

SOSYAL DURUM 

Konut: 1972 yılından sonra merkez ilçe hızlı bir kentleşme göstermektedir. Konutta olan darboğazın yarattığı yüksek kiranın etkisiyle boş arsalarda ilçe merkezinde konut gereksinimini karşılamak amacıyla Kazımpaşa Mahallesi Hıdırlık mevkiinde 1500 konutluk 8 adet konut yapı kooperatifi tarafından konutlar üretilmiş, sahiplerine teslim edilmiştir. 
Ayrıca son yıllarda Ulukent, Koyundere, Asarlık ve Seyrek'te çok fazla sayıda toplu konut alanları inşa edilmiştir. 

Menemen’de Çömlekçilik

Menemen ilçesinde çömlekçilik oldukça gelişmiştir. Burada artık yedinci tür tezgâhta kullanılan insan gücünün yerini, elektrik motorunun aldığı görülmektedir. Menemen'de 8 büyük atöyle bulunmakta, pek çok yörenin tersine burada yeni kuşaktan da bu sanatı öğrenenler çıkmaktadır.

Yapılan işlerde küp, saksı, bardak, (küçük testi), testi gibi kullanma eşyalarının yanısıra turistik hediyelik eşyalara da yer verilmektedir. Pişirim için kullanılan fırınlarda henüz raf bulunmadığından bu tür eşyalar saksı ya da benzeri ürünlerin içine yerleştirilerek pişirilmektedir.

Menemenli ustalardan birisi, hiçbir sanat eğitimi görmemiş olmasına karşın yaptığı değişik, sırlı işlerle İzmir'de kişisel bir sergi açma gözük pekliğini gösterdiğinden bugün az sayıda da olsa ara sıra duvar panosu siparişleri almaktadır. Böylece Menemenlilerin çömlekçilikten seramikçiliğe geçiş evresinde olduklarını söyleyebiliriz.

Menemen'de kullanılan kil, sırlı ve sırsız ürünlerin bir pişirimde yapılmasına elverişlidir. Pişirim odun ateşiyle, ortalama 12 saat sürmekte, fırının içindeki redüklenmeyi artırabilmek için pişirimini sonuna doğru eski otomobil lastikleri de ateşleme yerine atılarak kullanılan sıra öteki çömlekçi sırlarında rastlanmayan bir görünüm kazandırılmaktadır.

MENEMEN'DE NE, NEREDE YENİR?

Menemen Nedir

-Meşhur yemeğimiz “Menemen”i bilmeyen yoktur. Hele yaz günlerinde sıcak ekmeği banarak yemesinin tadı bambaşkadır. Menemen'de gittiğiniz bu yemeği bulabilirsiniz.Sadece biz türkler değil, yabancılar da bu yemeğin tadına bayılmaktadır. Yurt dışındaki gurbetçilerimizin de katkısı sayesinde ünü tüm dünyaya yayılan “Menemen” aynı zamanda “Melemen” olarak da bilinmektedir. Ancak Türk Dil Kurumuna göre doğru yazımı “Menemen” şeklindedir.

Birçok yayında Menemen yemeği domates, soğan, biber ve yumurtadan oluşan bir karışık yemek olarak yer almaktadır. Fakat bugün mantarlısından patlıcanlısına, kabaklısından etlisine kadar çeşit çeşit yapılmaktadır. Yemeğin kısaca yapılış şekli şudur:

“Soğan, biber, domates ve yumurta kullanılarak yapılır. Kızgın yağa ince doğranmış ya da rendelenmiş soğan, tuzlanarak hafif ateşte pembeleşinceye kadar kavrulur. Doğranmış ya da rendelenmiş domates, ince doğranmış yeşil biber, (isteğe göre acı) malzemeye eklenir. Kuvvetli ateşte hızlı bir şekilde kavrulan malzemenin üzerine sayısı ihtiyaca göre değişecek yumurtalar kırılır. (Domatesin mevsimi değilse salça da eklenebilir) Daha sonra yemeğin üzerine isteğe göre pul biber, nane, kimyon gibi baharatlar atılabilir.Yumurtaların pişmesiyle yemek hazırlanmış olur.”

- Yıldız Mandıra'dan peynir, yoğurt, ayran vb. Menemen'e özel süt ürünlerini alabilirsiniz. (İzmir- Çanakkale karayolu üzeri)

- Meydan Pide'de nefis döner ve her türlü pide lezzette rakipsizdir. 

- Namlı Köfte'nin kendine has köftesi, piyazı, yoğurdu menemen misafirleri için iyi bir alternatif. 

- Belediye Parkı'ndaki Belediye Tesisleri ile lokanta ve kafeteryada çeşitli yemekler ve içecekler bulabilirsiniz. 

- Kubilay anıtına çıkan yolda bulunan Tepe Lokantası ve mesire alanı da mola vermek için ideal.

- Yahşelli Orman Dinlenme Tesisleri 1 ve 2'de de mola vererek Menemen'e has lezzetlerden tadabilirsiniz.


MENEMEN GEZİP GÖRÜLECEK YERLER

ŞEHİT KUBİLAY ANITI

Menemen Görülecek Tarihi Yerleri

Mustafa Fehmi Kubilay (baba adı Hüseyin, ana adı Zeynep) Giritli bir ailenin çocuğu olarak 1906 yılında dünyaya geldi. Öğretmenlik eğitimini tamamladıktan sonra 1930 yılında Menemen'de yede ksubay sıfatıyla askerlik görevini yapmaktaydı.

Menemen Olayı yada Kubilay Olayı, 23 Aralık 1930 günü İzmir'in Menemen ilçesinde, öğretmen-yedek subay Mustafa Fehmi Kubilay'ın ve yardımına koşan bekçiler Hasan ve Şevki'nin bir grup meczup tarafından şehit edilmesiyle başlamış, ardından kurulan Divanı Harp'te de olayın failleri olarak yargılanan sanıklara çeşitli cezalar verilmesiyle sonuçlanmış bir olaylar zincirini içerir.

Olaylar Menemen'de cereyan ettiği için Menemen Olayı da denmektedir, ancak çoğu Menemen dışından belli bir grubun faili olduğu olay için ilçenin bütününün isminin kullanılmaması daha doğrudur.

PANAZTEPE

Panaztepe, İzmir İli, Menemen İlçesinin 13 km batısında, Yeditepeler adıyla anılan tepeler topluluğunun kuzey ucundaki doğal bir tepenin üzerinde ve yamaçlarında bulunmaktadır. 1985 yılında kurtarma kazısı şeklinde başlayan ve bilimsel kazı statüsüne dönüşen çalışmalar Hacettepe Üniversitesi Arkeoloji Bölümü Öğretim Üyelerinden Prof.Dr. Armağan ERKANAL’ın başkanlığında yürütülmektedir. Günümüzde Gediz Nehri’nin taşıdığı alüvyonlarla dolmuş olan tepenin eteklerinde, kesintilerle de olsa M.Ö.3.bin yıldan Osmanlı Dönemi’ne kadar uzanan yerleşmeleri bulunmaktadır; Prof.Dr. Armağan ERKANAL, bu yerleşmeyle ilgili kanıtlar doğrultusunda Panaztepe’nin bir ada kenti ya da yarımada olarak yerleşim gördüğünü belirtmektedir.

Panaztepe ada yerleşmesi konumu ile bir taraftan deniz, diğer taraftan da kara ticaretinin odaklaştığı bir yerdedir. Ünlü kral yolunun deniz bağlantısını oluşturan Gediz Vadisi ile birlikte ele alındığında da, stratejik bir noktada yer aldığı görülmektedir. Bir taraftan Orta Anadolu üzerindeki kara ticareti, diğer taraftan da deniz yolu ile Kıta Yunanistan, Ege Adaları, Girit, Rodos, Kıbrıs, Suriye-Filistin ve Mısır gibi ülkelerle ticaret bağlantıları kurulması sağlanmış; bu ilişkiler sonucunda sözkonusu bölgelerle yoğun bir sosyo-ekonomik ve kültürel etkileşimler gerçekleşmiştir.

       
Akropol kesiminde yürütülen çalışmalarda kuzey kesimde büyük bir yapı kompleksi saptanmıştır. Tepe üzerindeki konumu ve ele geçen kaliteli seramikten dolayı kompleksin M.Ö. 2.binin başına ait, dönemin yönetimi ile ilgili resmi bir yapı olabileceği düşünülmektedir. Bu yapı kompleksi M.Ö. 1.binin ilk yarısına Arkaik Dönem’e tarihlendirilen anıtsal yapı ve buna bağlı sur temellerinden dolayı tahrip olmuştur.

      
Tepenin doğu kesiminde ve eteklerinde yürütülen çalışmalar, Erken Tunç Çağı sonundan Geç Tunç Çağı sonuna kadar kesintisiz olarak bir liman yerleşmesinin olduğunu düşündürmektedir. Bu bölgedeki en eski dönem, M.Ö.3.binden 2.bine geçiş dönemini yansıtan uzun ev tipinde önemli bir yapı ile temsil edilmektedir. Kuzey kazı alanında yürütülen çalışmalarda, yüzeyin hemen altında Bizans Dönemi’ne ait daha çok depo niteliği taşıyan iki farklı yapı açığa çıkartılmıştır.

      
Panaztepe’nin güney kesimi Geç Tunç Çağı’nın yanı sıra Roma ve İslami Dönem’de de mezarlık olarak kullanılmış olması açısından önemlidir. Batı Anadolu’nun en ilginç ve büyük mezarlığını oluşturmaktadır.  Geç Tunç Çağı’na tarihlenen mezarlık alanı Anadolu’da bilinen diğer örnekler arasında bilinen en büyük mezarlık olup, ünik mezarlık içi düzenlemesi ile dikkat çekmektedir. Mezarlığın iki ana çevreni vardır ve birbirlerinden bağımsız dönemlerde kullanıldığı kesin olarak saptanmıştır. Bunlardan ilki (I.Mezarlık Çevreni)  tholos mezarların (yuvarlak planlı kısa bir dromosu olan sahte kubbeli oda mezar) yer aldığı ve ana evreleri M.Ö. 14.13.yüzyıllara tarihlendirilen çevrendir; burada tespit edilen mezarlardan çeşitli buluntular ele geçmiştir. Pişmiş toprak kaplar, Myken kapları; cam boncuklar; çeşitli malzemeden yapılmış zengin süs eşyaları, bronz silahlar; mühürler; silahları ile gömülen erkek bireyin kolunda insitu olarak bulunan bronz ”mühür bilezik” ele geçen buluntular arasında yer almaktadır.

Güney Mezarlık Alanında saptanan II. Mezarlık Çevreninde ise mezarlık alanı bütünüyle taş bir platformla kapatılarak adeta mühürlenmiştir; platformun içerisinde farklı boyutlarda taş plakalardan yararlanılarak uygulanmış bir parselasyon dikkati çekmektedir. Mezarların belli bir düzenleme ile parsellerle birbirinden ayrılması ünik bir uygulamadır.  Parseller arasında gezinti yolları ya da değişik amaca yönelik alanlar bırakılmıştır. Taş platforma bağlı olarak pithos, taş sanduka ve kompozit mezar tiplerine ait çeşitli örnekler açığa çıkartılmıştır. Bu mezarlardan ele geçirilen seramik eserler arasında altın ve gümüş kapları yansıtan pişmiş toprak kaplar yer almaktadır; ayrıca pithos mezarlardan iki skrabenin ele geçmiş olması Mısır ile olan yakın ilişkileri ortaya sermektedir.

Bugüne kadar yapılan kazı çalışmaları sonucunda elde edilen veriler Panaztepe’nin yalnızca Anadolu’daki diğer komşu kültürlerle değil, aynı zamanda Kıta Yunanistan, Girit, Ege Adaları, Mısır ve Doğu Akdeniz gibi çevre kültür bölgeleriyle de sağlam ilişkilere sahip olduğunu göstermektedir.

LARİSSA ANTİK ŞEHRİ  

Larissa Kentinin Yeri: İzmir ili, Menemen ilçesine bağlı İzmir-Çanakkale karayolu üzerinde Buruncuk Köyü’nün sağ tarafında görülen kayalık yarımadanın üzerinde kuruludur. Smyrna -Pergamon arası antik yol Larissa’dan geçiyordu. Tıpkı bugün modern yolun geçtiği gibi. Kalıntıların bulunduğu tepenin yamacında Larissa’nın sit alanı olmasına rağmen bir taş ocağı bulunmaktadır. Bu taş ocağı şehir kalıntılarının yok olmasına sebep olmaktadır. Arkaik ve Klasik döneme ait iki adet saray kalıntısı Larissa’nın Batı Anadolu tarihindeki önemini arttırmaktadır.   

 

TAŞHAN

Türk İslam mimarisinin yaşayan örneklerinden biri olan Taşhan yörede bulunan en önemli tarihi miraslarımızdan biridir. Ön cephe kapısında yer alan kitabesi kayıp olduğundan yapılış tarihi kesin olarak bilinmemektedir. Taşhan'ın yapımında görevlendirildiği söylenen, Taşhan bitişiğinde türbesi bulunan Şıh Kamil'in yaşadığı dönem 1600'lü yıllara rastlamaktadır. Bu durumda Taşhan'ın Osmanlı Padişahı 1. Ahmet (1603-1617) ya da Genç Osman (1618-1622) döneminde yapıldığı düşünülebilir. Taşhan kare planlı, simetrik girişli moloz taş ve tuğladan yapılmış iki katlı bir yapıdır. Üst katta 24 adet olan konaklama odaları, alt katta ise depo ahır olarak kullanılan odalar bulunmaktadır. Her odanın iki ya da üç inişi, bir ocak, yuvarlak kemerli bir penceresi ve revaklara, açılan bir kapısı vardır.

TEMNOS (GÖRECE KALESİ)

 

LEUKAI

 

Leukai sikkeleri üzerinde Klozomenai’lerdeki gibi kuğu kabartması vardır.

 

 

 

Pergamon Kralı III.Attalos krallığını vasiyet yoluyla Roma İmparatorluğuna bırakınca krallık üzerinde hak iddia eden Aristonikos bir süre burasını üs olarak kullanmıştır. Aristonikos’un yenilmesinden sonra da bu davranışından ötürü Roma Leukai’yi cezalandırmıştır.

 

Leukai’nin kalıntıları Üç tepeler çevresinde olmasına karşılık günümüze belirgin mimari parçalar gelememiştir. Helenistik çağda kentin bulunduğu yer Üç Tepelerden dirsek yapan uzun bir adanın üzerinde idi. Ancak körfezin zamanla dolmasından, ada kara ile birleşmiştir. Kentin bulunduğu yöre uzun süre yasak bölge oluşundan arkeolojik çalışmalar yapılamamıştır. Bunun yanı sıra çevredeki yeni yapılanmalarda da antik kentin yapılarından yararlanılmıştır. Böylece ortadan kalkan kentten günümüze sur izlerinin dışında pek bir şey gelmemiştir. Yalnız çevrede bol sayıda çanak çömlek parçaları bulunur.

KYME ANTİK KENTİ

Antik Kyme kenti kalıntıları, İzmir’den Bergama’ya giden yolun sol tarafında, Aliağa İlçesi’nin 6 km. güneyinde yer alır. Efsaneye göre, Kyme M.Ö. II. binin sonlarında, Çandarlı Körfezi’nin güney kısmında derin bir koy içinde, Hellas’ın kuzeyinden gelen halklarca kurulmuştur. İki nehirle sınırlanmış iki tepe üzerine inşa edilmiş olan kent denizdeki güçlü konumu, hinterlantındaki verimli ovanın varlığı ile oldukça kısa bir süre içinde “Aiolis kentlerinin en önemlisi ve en büyüğü” durumuna gelmiştir.

M.Ö. 8. yüzyılda Kymeli’ler deniz yoluyla ticaret yapıyorlardı; şüphesiz ekonomilerinin temelinde tarım vardı. Önemli liman kenti Kyme (yaklaşık 200 m. uzunluğunda güçlü bir iskele yapısı hala görünür durumdadır), aralarında Kilikya Bölgesi’ndeki Side ve Güney İtalya’daki Cuma’nın da bulunduğu birçok şehrin ana yurdudur; Arkaik Dönem’de şehir büyük bir ekonomik zenginliğe erişmiştir. Sikke basan ilk koloniler arasındadır, Klasik Dönem’de ise Kyme, Ege şehirleri arasında önemli bir siyasi konuma sahipti. Hellenistik Dönem’de bazı önemli yapıların inşası ile yeniden düzenlenen kentte yoğun zanaat faaliyetleri saptanır.


Antik kaynakların yanı sıra kazılar sırasında açığa çıkarılan anıtlar ve bazı yazıtlardan anladığımıza göre Kyme, Erken İmparatorluk Dönemi’nde de saygın konumunu korumuştur. Tüm kentte homojen olarak belgelenen arkeolojik veriler, piskoposluk merkezi olması nedeniyle Geç Antik ve Erken Bizans Dönemi’nde, kentin hala yaygın yerleşim alanını koruduğunu işaret etmektedir. Yapılan araştırmalar ve eldeki veriler antik kentin kuruluşundan M.S. 13. yy’a kadar kesintisiz iskân gördüğü doğrultusundadır. 

Kentin ilk tanımları burayı 1429-30 ve 1446’da ziyaret eden Ciriaco de Pizzicolli d`Ancona tarafından yapılmıştır. Şehrin öneminin ortaya konması Venedik kökenli Baltazzi ailesi ile başlar. Aristide Baltazzi ve 1874 yılından sonra şehirde ilk kazıları yapan oğlu Demostene birçok buluntuyu gün ışığına çıkarmışlardır. 1876-1877 yılında Kyme`deki bir mezardan ele gecen takılar-mücehverat British Museum`a satılmıştır. 1881 yılında Salonen Reinach ve Edmond Pottier Kyme nekropolunu kazmışlardır. Burada ele geçen bazı yazıtları ve heykelleri İstanbul Arkeoloji Müzesi’ne, bazı buluntuları ise Paris`teki Louvre Müzesi`ne taşımışlardır.

 

Prag Üniversitesi`nden Antonin Salac mimar Neopomucky ile 1925 yılında kısa ancak yoğun bir kazı dönemi gerçekleştirmiştir. 1953 yılında Ekrem Akurgal güney tepenin güney yamacında bazı sondajlar yapmıştır. 60`lı yıllarda Alman bilim adamları Kyme`de sualtı ve epigrafik çalışmalar yapmışlar ve Corpus hazırlamışlardır. 1979 yılında İzmir Arkeoloji Müzesi Müdürü Hasan Tahsin Uçankuş (1979 - 1981 arası) kazı yapmıştır. 1982’den 1984’e kadar Vedat İdil ve Sebastiana Lagona başkanlığında Türk-İtalyan ekip çalışmaları devam ettirmiştir. 1986 yılında Sebastiana Lagona Kültür ve Turizm Bakanlığı`ndan izin alarak kazıların resmi bilimsel başkanı olmuştur.

2008 yılından itibaren Prof. Dr. Lagona`nın öğrencisi olan ve Calabria Üniversitesi öğretim görevlisi Antonio La Marca kazı başkanlığını yürütmektedir. Kazılar günümüzde çeşitli İtalyan üniversiteleri ve yabancı üniversitelerin desteği ile devam etmektedir. Son yıllardaki çalışmalar özellikle kent merkezindeki kazılara odaklanmıştır. Agora, stoa, tiyatro, küçük tapınak, sütunlu yol, yerleşim bölgesi, Helenistik Dönem sur duvarı. Bunların yanı sıra Bizans Kalesi’ndeki restorasyon çalışmaları tamamlanmıştır. 

Merkezdeki araştırmalar devam ederken, kentin banliyösünde de kazılar yapılmıştır. Bir bölümü İzmir Müzesi uzmanlarınca gerçekleştirilen bu çalışmalar alanın topografyasına farklı bir bakış açısı ve yeni birimler kazandırmıştır. Bazı çiftlikler, bir zeytinyağı işliği, kentin su gereksinimine hizmet veren sarnıçların görüldüğü bir alan ve M.Ö. 7. yüzyıldan Erken Bizans Dönemi’ne kadar geniş bir zaman dilimi içinde kullanım gören nekropoller açığa çıkarılmıştır. Nekropol kazılarında açığa çıkarılan önemli buluntular arasında M.Ö. 2. yy. sonlarına tarihlenen mermer mezar steli, diadem, bilezik, kolye ucu, kolye, yüzük gibi M.Ö. 6.yy’da Kyme kuyumculuğunun ulaştığı yüksek seviyeye şahitlik eden çok sayıda kıymetli eser bulunmaktadır. Söz konusu buluntular Kyme’nin özellikle Helenistik Dönem’de kuyumculuk alanında üstlendiği önemli rolü vurgular.

Otuz yıldır devam eden Kyme kazı ve araştırmaları kent merkezi ve banliyösünde olmak üzere kentin değişik yerlerinde bulunan kamu yapılarını, dini yapıları, yerleşim alanlarını ortaya koyar.

 

 

Kaynak: Prof. Dr. Antonio La Marca

Calabria Üniversitesi, 

Arkeoloji ve Sanat Tarihi Bölümü

Doç. Dr. Bekir Eskici

Gazi Üniversitesi, Güzel Sanatlar Fakültesi, 

Kültür Varlıklarını Koruma ve Onarim Bölümü

(Kyme Kazısı Eş Başkanı)

5 KEMER KÖPRÜ

5 kemer köprü; Gediz Nehri üzerinde 1933 yılında Türk, Macar, Bulgar mühendislerin işbirliği ile yapımına başlanan 200 metre uzunluğunda, 5 kemerden oluşturulan köprü Cumhurluk Vali Kazım Dirik Köprüsü ismi verilerek 1935 yılında açıldı. Bu köprü İzmir-Çanakkale ve karşı tarafta oturan köylülere ulaşım sağlamıştır. 1981'de İzmir-Çanakkale yolunun istikameti değişince 5 kemer köprüyü sadece tarlaya giden çevre köylüleri kullanmakta.

MENEMEN TARİHİ CAMİLERİ VE TÜRBELER

CEZAYİRLİ (ÇERKEZ) CAMİİ

Kasımpaşa Mahallesi’nde yer alan cami, halk arasında Çerkez Camii olarak da bilinmektedir. Kesin inşa tarihi bilinmeyen yapının abdest musluklarının üst kısımdaki tamir kitabesinde Cezayirli Mehmet Hoca tarafından Hicri 1152 (Miladi 1730- 1740) tarihinde camiinin tamir edildiği ve ayrıca, yine dışta buradaki bir çeşmeye ait olup ortadan kırılmış başka bir kitabede de Sultan Cezayirli Mehmed Hoca'nın Hicri 1156 (Miladi 1743) tarihinde buradaki çeşmeyi yaptırdığı yazılır.

ÇINARLI CAMİİ

Tülbentli Mahallesi’nde yer alan muhtemelen adını avlusundaki Çınar ağaçlarından alan yapı halk arasında da resmiyette de Çınarlı Cami olarak tanınmaktadır. Ne zaman inşa edildiği bilinmemektedir. Avlunun güneybatı köşesinde yer alan iki cepheli olarak yapılmış olan çeşmenin üstünde bulunan iki kitabede Hicri 1275 (Miladi 1858-1859) tarihi bulunmaktadır. Her ne kadar bu kitabeler doğrudan çeşme ile alakalı görünseler de ihtiva ettikleri tarih, caminin malzeme, teknik ve süslemelerine de uygun düşmektedir.

Zaten çeşmenin batı yüzündeki kitabe de Çelebizade el-Hac Mehmed Ağa'nın Hicri 1275 (Miladi 1858-1859) yılında çeşmeyi ihya ettiğini belirtirken, güney taraftaki aynı tarihli kitabede ise Çelebizade el-Hac Mehmed Ağa'nın metevelli olarak yapıyı bina eylediği yazılıdır. Bu nedenle kitabelerin sadece çeşmeye ait değil aynı zamanda caminin de inşasına ait olabileceği düşünülmektedir.

İzmir Camileri İçin Tıklayınız.

MENEMEN KİLİSELERİ

ERMENİ KİLİSESİ

Ermeni Kilisesi; Geçmişte Menemen'deki Ermeni cemaate hizmet veren kilise halen boş olarak duruyor. Esatpaşa mahallesindeki Ermeni Kilisesi 1908-1922 yıllarında kullanıldıktan sonra bir süre askeriye deposu olarak hizmet vermiştir. Bir dönemin simgelerini hala üzerinde taşıyor.

RUM KİLİSESİ

Menemen’in Mermerli Mahallesinde bulunan 19. yüzyıl eserlerinden Rum Kilisesi (Agios Konstatinos), İzmir İl Özel İdaresi katkılarıyla Menemen Belediyesi tarafından restore edildi.

İzmir Kiliseleri İçin Tıklayınız.

MENEMEN İLÇESİNE ULAŞIM

Menemen İlçesi İl merkezine uzaklığı 29 km dir. İzmir’den Menemen’e dolmuş, belediye otobüsleri veya metro bağlantılı İZBAN hafif raylı sitem ile kolaylıkla ulaşılabilirsiniz. Menemens’e İzmir Yenigaraj’dan hareket eden Menemen otobüs ve dolmuşları ile ulaşmanız mümkündür.İzmir merkezden 302 KONAK- OTOGAR hattı ile Yenigaraj’a ulaşabilirsiniz.

MENEMEN İLÇESİ HARİTA

Etiketler: Menemen, Menemen Hakkında Bilgi, Menemen Forum, Menemen Hastanesi, İzmir İli Menemen İlçesi, Menemen İlçesi Hakkında Bilgi, Menemen Rehberi, Menemen İlçesi Sınırları, Menemen Nereye Bağlı, Menemen İzmir, Menemen hakkında, İzmir Menemen Otelleri, Menemen Türkiye Otelleri, Menemen Pansiyon,  Menemen İlçesi, İzmir Menemen Belediyesi, İzmir Menemen Köyleri, Menemen Gezilecek Yerler, İzmir Menemen Satılık Ev, İzmir Menemen Haritası, Köyü Satılık Ev, Menemen Köyü Satılık Arsa, Menemen Satılık Bahçe, Menemen Köyleri Harita, Menemen, Menemen Köyü Satılık, Dolmuş Saatleri, Menemen Köyü Muhtarlığı, İzmir Merkez satılık ev Satılık Evler, Menemen Nüfusu, Menemen Gezilecek Yerler, Menemen Nedir, , Menemen Koyları, Menemen Plajları, Menemen Köyleri, Menemen Harita, Menemen  İlçesi Haritası, Menemen Belediyesi Burs, Menemen, Menemen kurtuluş günü, İzmir Menemen Nerede, Menemen Belediyesi Telefon, Menemen Hakkında, Menemen Otogar, Menemen Ünlüleri, Menemen Kuruluş Tarihi, Menemen Hakkında Bilgi, İzmir Menemen Haberleri, İzmir Menemen Kiralık Daire, Menemen yangın, İzmir Menemen Kiralık, Menemen Belediyesi Etkinlikleri, İzmir Menemen Satılık Ev, İzmir Menemen Gezilecek Yerler, Menemen Rehberi, İzmir Menemen Rehberi, Menemen Postta Kodu, Menemen Kaymakamı Kimdir, Menemen Belediye Başkanı Kimdir, Menemen Kurtuluşu, Menemen Adı Nereden geliyor, İzmir Menemen Haritası, Menemen Balık, Menemen Okulları, Menemen Türkiye Otelleri, Menemen Hakkında Kısa Bilgi, İzmir Menemen Nöbetçi Eczane, Menemen Hangi İlin İlçesidir, Menemen Öğretmenevi, Menemen Eğitim, Menemen Hava Durumu, Menemen Fotoğrafları, Menemen İzmir İlindedir, Menemen Hayvancılık, İzmir Menemen arası kaç Km'dir?, Menemen Nereye Bağlı, İzmir Menemen Satılık Daire, Menemen City Guide, Menemen adını nereden alır, Menemen Hakkında Uzun Bilgi, Menemen Belediyesi Nerede, İzmir Menemen Adliyesi, Menemen Mahalleleri, Menemen Fırsatları,  Menemen Köyleri nelerdir, Menemen Resimleri, Menemen Eğlence Mekanları, Menemen Sokakları, Menemen Eğlence Yerleri, Menemen gezilecek yerler, İzmir Menemen köyleri, Menemen belediyesi hangi partiden, Menemen Turizm,  İzmir Menemen kaç km, İzmir Menemen satılık evler, İzmir Menemen kaymakamlığı, Menemen Resimleri, Menemen Camileri,  Menemen Nerede Haritası ve Menemen Mahalleleri, Menemen Canlı İzle, Menemen Canlı Kamera,  Menemen Fotoğrafları, Menemen Mobese, Menemen Gezip Görülecek yerler, Menemen kalınıcak yerler, Menemen Hava Durumu, Menemen Gezi Rehberi, Menemen Mobesa, Menemen Ulaşım Rehberi, Menemen Nüfusu,  Menemen gezilecek noktalar, Menemen Etkinlikleri, Menemen Pazarı, Menemen Sağlık, Menemen Ulaşım, Menemen Seyahat, Menemen Marketleri, Menemen AVM, İzmir Menemen Ekşi, Menemen Haritası, Menemen Yol Tarifi,  İzmir Menemen Belediyesi, Menemen Kaplıcaları, Menemen Türkiye Yaklaşan Etkinlikler, Menemen Kiliseleri, Menemen Haritası, İzmir Menemen Gezilecek Yerler, Menemen Alışveriş Merkezleri, İzmir Menemen Mahalleleri, Menemen Tren İstasyonu,  Menemen Kaymakamlığı, Menemen Nasıl Gidilir, Menemen Sağlık Rehberi,   Menemen Eğitim Kurumları, Menemen Sinagogları, Menemen Kamu Kurum ve Kuruluşları, Menemen belediyesi iftar çadırı, Menemen Belediyesi İş İlanları, Menemen Haber, Menemen Eleman Arayanlar,  Menemen İlçesi Mahalle Listesi ve Mahalle Haritaları, Menemen Son Dakika, Menemen ilçesi nereye bağlı " Menemen hakkında detaylı bilgiler  sayfamıza hoşgeldiniz.